Umowę o dotację podpisał burmistrz Przemysław Górski /fot. UMiG Jabłonowo Pomorskie/ 

Na terenie Jabłonowa Pomorskiego oraz Jabłonowa-Zamku w najbliższym czasie mają być nagrywane ujęcia do filmu dokumentalno-fabularnego „Dzieci Szmalcówki”. Projekt wspiera burmistrz Przemysław Górski, który podpisał umowę na dofinansowanie przedsięwzięcia z budżetu gminnego

Umowa została podpisana w piątek 12 kwietnia, na jej podstawie twórcy filmu - Unisławskie Towarzystwo Historyczne - otrzyma 3 tys. zł na realizację filmu w zakresie wątków dotyczących miasta i gminy Jabłonowo Pomorskie. Ze strony jabłonowskiego samorządu obok burmistrza umowę podpisała skarbnik Barbara Suchocka, ze strony stowarzyszenia z Unisławia prezes Sebastian Bartkowski oraz skarbnik Mariusz Bartkowski. Termin realizacji zadania upływa z dniem 20 czerwca 2024 roku.

„Dzieci Szmalcówki” to kolejna produkcja Instytutu Filmowego Unisławskiego Towarzystwa Historycznego dokumentująca losy mieszkańców Pomorza w okresie okupacji. Pierwszym filmem Instytutu była „Barbarka 1939” ukazująca niemiecką zbrodnię – mord na więźniach obozu dla internowanych w Toruniu. To był pierwszy z czterech filmów z serii "Zbrodnia Pomorska", potem nakręcono kolejne produkcje dokumentalne.

Teraz film dotyczyć będzie tragicznych losów Polaków w niemieckim obozie przesiedleńczym w Toruniu zwanym „Szmalcówką”, w którym życie straciło ponad 700 osób, głównie dzieci. Obóz UWZ Thorn funkcjonował w latach 1940-1943, a jego potoczna nazwa Szmalcówka pochodzi od miejsca jego lokalizacji w byłej fabryce smalcu i olejów (nie ma nic wspólnego z tzw. szmalcownikami). Obóz miał związki z obozem zlokalizowanym w pałacu Narzymskich w Jabłonowie-Zamku, tzw. obozem zniemczenia, o tym właśnie obozie będzie traktował wątek jabłonowski. Innym poruszanym tematem będą wysiedlenia z okolic Jabłonowa Pomorskiego i okolic.

Film będzie miał formę dokumentalno-fabularną. O wydarzeniach z czasów II wojny światowej opowiadać będą historycy oraz ich bezpośredni świadkowie, a wypowiedzi mają być przeplatane fragmentami fabularnymi odtwarzającymi przebieg wypadków. Większość zdjęć nagrywana jest w Toruniu. W naszej gminie sceny mają być kręcone na dworcu kolejowym i ulicach Jabłonowa Pomorskiego, a także – dzięki uprzejmości Sióstr Pasterek – w pałacu Narzymskich w Jabłonowie-Zamku oraz w jego najbliższym otoczeniu. Zainscenizowana ma być m.in. sekwencja wysiadania więźniów na dworcu, ich prowadzenia pod okiem niemieckich żołnierzy ulicami do obozu w pałacu Narzymskich, a potem ich rozlokowanie i życie w obozie. W scenach dokumentalnych przewidziano m.in. wcześniej zarejestrowane wspomnienia zmarłego przed kilkoma laty jabłonowianina Józefa Nehringa, a także nagrane już na potrzeby filmu rozmowy z jego najbliższymi. O losach tego polskiego patrioty opowiada publikacja Ewy Rzepki, historyka z Jabłonowa Pomorskiego („Józef Nehring. Byłem Polakiem i Polakiem zostanę. Wspomnienia z czasów okupacji niemieckiej” Jabłonowo Pomorskie 2021), z kolei na portalu YouTube można też zobaczyć film z jego wspomnieniami.

W realizację przedsięwzięcia na terenie Miasta i Gminy Jabłonowo Pomorskie zaangażowały się jabłonowianki Justyna Prajs i Ewa Rzepka. Obie panie oraz reżyser filmu Sebastian Bartkowski spotkali się w lutym z burmistrzem Przemysławem Górskim, który ze swej strony obiecał wszelką pomoc, jaka będzie potrzebna w realizacji projektu. Teraz doszło do podpisania umowy o dotację.

Patronami filmu są: Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Marszałek Województwa, Powiat Toruński, Instytut Pamięci Narodowej oraz Miasto i Gmina Jabłonowo Pomorskie.